Wat doe je met schrijvers die je mateloos bewondert, maar geen prettige mensen blijken te zijn of ‘foute’ keuzes gemaakt hebben? Deze week Zwervers uitgelezen van de Noorse meester Knut Hamsun. En wederom ben ik onder de indruk van deze man. Hamsun schreef zo’n slordige 80 jaar geleden, maar zijn boeken doen zo modern aan. Niet voor niets dat hij de ‘vader van de post-moderne literatuur” wordt genoemd en grootheden als Thomas Mann, Herman Hesse, Isaac Singer en Ernest Hemingway diepgaand heeft beïnvloed. Hij koppelt het psychologisch inzicht van Dostojevski (Hamsun hield van de Russische literatuur en was groot kenner ervan) en Nietzsche aan de schitterende natuurbeschrijvingen van bijvoorbeeld Boenin. Hamsun is tijdloos.
Zwervers is anders dan zijn grote vernieuwende romans zoals Honger, Mysteriën en Victoria, in die zin dat hij meer de nadruk legt op de omgeving dan de bijna obsessieve focus op de hoofdpersoon die we kennen uit die eerdere romans. Ook is de stijl ‘epischer’ en volgt Hamsun meer de schrijftrant van zijn grote voorbeelden Tolstoj en Dostojevski en uit eigen land, Björnson. Maar de zoektocht naar onze drijfveren en zijn inzicht in onze beweegredenen worden virtuoos beschreven in een zingende rimpeloze stijl.
Begrijpelijkerwijs is de keuze van hun grootste schrijver voor Nazi-Duitsland in de oorlog voor veel Noren onverteerbaar en kunnen zij de fabuleuze literaire erfenis van de man niet erkennen. Ik vind dat ook heel moeilijk, net zo als bij het Franse enfant terrible, Celine. Maar het werk van Hamsun behoort tot de kroonjuwelen van de Europese literatuur en dient altijd gelezen te blijven worden. Die schoonheid mogen we ons niet ontzeggen.
