Amsterdam, 1992, concert van Wipers in De Melkweg, hooguit 50 mensen aanwezig. Dat is treurig, omdat een band/man staat te spelen die een invloed heeft uitgeoefend op punk en grunge die weinigen kunnen evenaren. Hij is zelfs de ‘vader van de grunge’ genoemd, de muzikale stroming uit Seattle die zo bepalend was in de jaren negentig van de vorige eeuw. Het gaat niet om labels of vastpinnen op een genre, en zelf zegt Greg Sage dat het hem geen bal interesseert. Veel recensenten schrijven nu dat hun vier eerste albums tot de klassiekers in de annalen van de Amerikaanse punk behoren. Greg Sage is het hiermee van harte oneens. ”Ik was nooit een punker”, zegt hij. ”Wat mij trok in de punk, was de enorme kracht en intensiteit. Ik werkte in een filmtheater en dan werk je in stilte aan een project. Wanneer dan de film af was en je zag hem samen met het geluid…wow!, wat een sensatie, als je dat op een plaat kunt doen! Een dergelijke climax geeft kippenvel. En ik dacht alleen maar: hoe krijg ik een soortgelijk gevoel uit een gitaar, hoe bouw je een vergelijkbare intensiteit op zonder beeld. Vanaf dat moment wilde ik met een gitaar emoties oproepen die beelden zouden oproepen bij mensen in hun hoofd. Ik wilde dat de ‘groove’ en het ritme iets in het bewustzijn van mensen teweeg zou brengen.”
We kunnen stellen dat het hem aardig gelukt is…Kurt Cobain, John Mascis (Dinosaur Jr.), Sonic Youth, Burma Shave, om maar een paar namen te noemen, wijzen naar hem als een grote bron van inspiratie. Kurt Cobain neemt later zelfs het initiatief een compilatiealbum op te nemen als eerbetoon aan Greg Sage en Wipers. Aan dit album werken veertien bands mee, waaronder Nirvana, Thurston Moore (Sonic Youth) en ook een andere legendarische band in hun eigen genre, Napalm Death. Bands die allen groot zijn of worden.
Maar Wipers zelf spelen dus voor 50 man. Niet dat het mij stoort, zij openen die avond met de eerste vier songs van Follow Blind, op dat moment met afstand mijn favoriete Wipers-album. Het is ook wel lekker wanneer een band een beetje ‘van jezelf’ is. Bovendien heeft Greg Sage zelf voor het ‘muzikale kluizenaarschap’ gekozen. Hij wil onafhankelijk blijven en produceert al zijn muziek zelf. Alle grote platenmaatschappijen bieden hem een contract aan. Greg Sage vertelt daar zelf smakelijk over in sommige interviews. Hij vertelt hoe marketingspecialisten van de platenmaatschappijen hem willen ‘vermarkten’ als de underground-gitaarheld die boven komt drijven. Ze vragen hem meer te concentreren op zijn solo’s. Maar Greg Sage wil dit alles niet. Hij kiest ervoor in zijn studio muziek te produceren en te werken aan zijn muzikale projecten. Sage blijft halsstarrig weigeren zich aan te passen.
Het is een lovenswaardige houding in een wereld die zo gemanipuleerd wordt en waar bands en sounds letterlijk door producers vanachter de knoppen gecreëerd worden. Maar Sage had mijns inziens gewoon ‘groot’ moeten worden, als artiest had hij dat dubbel en dwars verdiend en het blijft popmuziek. Het is leuk om cultheld te zijn, maar nog veel mooier is als jouw muziek, of in ieder geval de ideeën achter de muziek, veel mensen bereiken. Zijn weerbarstigheid had ervoor gezorgd dat sommige karakteristieke en onderscheidende elementen van zijn schrijverschap en gitaarspel altijd herkenbaar waren gebleven. Je zou bijna hopen dat hij in deze tijd was opgekomen. In onze digitale tijd en met alle sociale media had hij de touwtjes in handen kunnen houden en toch veel mensen kunnen bereiken.
Als gitarist is hij moeilijk te duiden. Natuurlijk, het is punkrock en geen technische gitaarmuziek. Maar Greg Sage is beslist geen slechte of ondermaatse speler. Je hoort in zijn spel Jimi Hendrix, klassieke muziek en ook jazzlicks. Zijn klankkleur en tuning zijn volstrekt uniek, mede omdat hij als geluidstechnicus zijn eigen instrument kan bouwen of aanpassen. Het zorgt voor een donker, onheilspellend geluid, maar tevens onmiskenbaar melancholiek en dromerig, zeker in zijn latere werk. Zijn distortion is galmend, vol en hard, maar laat melodielijnen helemaal tot zijn recht komen. Zelfs in punknummers slaagt Sage erin de sound verfijnder te laten klinken. Op Youth Of America duurt het gelijknamige nummer zelfs ruim tien minuten en breekt daarmee met alle wetten van de punk. Sage laat zich niet vastpinnen en verkent alle uithoeken. Zijn latere werk wordt veelal minder gewaardeerd en dat kan ik goed begrijpen. De dromerige melancholieke kant krijgt de overhand in zijn muziek en de songstructuren zijn minder avontuurlijk dan voorheen. Steeds meer zijn het conventionele rocksongs, met af en toe zelfs lange solo’s. Maar, en hier spreekt de fan, het blijft een majestueus geluid en doet mij nog altijd in vervoering raken. Hahaha, de meesten vinden het een brij van geluid, maar ik hoor ieder loopje, ieder akkoord in zijn spel. 
De muziek van Wipers laat zich het beste definiëren door hun eerste drie verbluffende albums: Is This Real?, Youth Of America en Over The Edge. De muziek is ijzingwekkend en kaal, maar klapt toch van spanning en vibratie uit elkaar. En af en toe verbaast Sage met verfijnde arrangementen en akkoorden uit de jazz en de klassieke muziek. Het gebeurt allemaal op deze drie inmiddels klassieke platen. Daarnaast stamt de muziek niet uit de machtige muzikale centra van Los Angeles, New York en in Europa, Londen. Dit laat hun sound vernieuwend en verfrissend klinken.
Ik durf niet eens met zekerheid te zeggen of Sage nu nog actief is in de muziek, maar af en toe duikt een interview met hem op waarin hij verklaart de muzikale erfenis van Wipers te bewaken en te werken aan nieuwe projecten. Ik weet niet of ik dit moet geloven…Wel is zeker dat hij een van Amerika’s grootste rockartiesten is die nooit kreeg wat hem ten volle toekwam.
9
Wat tof om nog eens een recent artikel over mijn (pardon! onze) muzikale held te vinden. Ik zoek af en toe rond en vind dan soms een stukje. Helaas lijken ze inhoudelijk meestal op elkaar.
Fijn ook dat de muziek van Greg Sage nog te bestellen is, bij meneer zelf: een tijdlang is hij bij mij een beetje op de achtergrond geraakt, maar kortgeleden herontdekte ik de muziek die ik als student veel draaide, dankzij de VPRO-radio. Follow Blind was mijn eerste en daarna heb ik zo ongeveer alles aangeschaft, inclusief het solo-werk.
Ik vind Sage als zanger het best wanneer hij eens goed uit zijn slof schiet (heb ik twee keer mogen meemaken in de Melkweg, 1992 en 1993), maar als hij ballads gaat zingen, wordt het al gauw wat dreinerig, vind ik. Moet kunnen. Het lijkt mij overigens een wonderlijke man, maar hij heeft het zichzelf ook niet gemakkelijk gemaakt…
Beste Karin,
Hartelijk dank voor je reactie! Het is altijd mooi ‘medegelovigen’ te vinden wat betreft Greg Sage en Wipers en ik ben blij dat je mijn stuk gelezen hebt. Mijn instap bij Wipers was ook Follow Blind, en dit is sindsdien een van mijn favoriete albums. Ik ben het helemaal met je eens dat Sage het beste zingt wanneer de muziek harder en intenser is en dat was vooral in zijn beginperiode zo. Maar de unieke klankkleur van zijn gitaarspel blijft me altijd bekoren. Het is zeker een bijzondere man, helaas lijkt hij nu wat verdwenen van het podium. Ik herinner me een optreden in ’t Paard in Den Haag. Daar zat hij gewoon aan de bar voor het optreden wat te drinken, tussen de concertbezoekers. De belichaming van de punkgedachte, geen afstand tussen artiest en publiek.
Ik dank je nogmaals voor je reactie en hoop dat je mijn blog blijft volgen. Graag hoor ik ook van je welke andere muziek (en wat voor boeken je leest) je mooi vindt.
Met vriendelijke groet,
Frans
Ha Frans,
Ik ben twee keer naar een optreden geweest, van Wipers en Electric Medicine Show (eigenlijk gewoon dezelfde band), in 1992/93. De dag erna liep ik met mijn studieboeken door de Leidsestraat en bonkte nog net niet op tegen een lange man. Ik zei ‘sorry’, keek nog even om en zag toen pas dat het Greg Sage was (terwijl je zo’n lange man met een bandana niet over het hoofd kan zien; maar daardoor keek hij waarschijnlijk over mij heen 🙂 ) Ik ben trouwens heel blij dat er tenminste iemand is geweest die het optreden in de Melkweg met zijn/haar mobiel heeft vastgelegd. De kwaliteit mag dan niet geweldig zijn, maar Sage heeft het wat bijgewerkt, zodat het best te doen is.
Het viel me ook op hoe intens de man zong en speelde; hij leverde geen half werk. Prachtige kop, trouwens, met die wenkbrauwen (jeetje, ik klink puberaal…)
Wat de andere muziek betreft, ik ben ooit begonnen bij The Cure, The Sound, Echo & the Bunnymen, enz. Later kwamen daar via een vriendin Nick Cave, PJ Harvey en Einstuerzende Neubauten bij. Tegenwoordig vind ik the XX heel goed, maar ik zal de lijst niet te lang maken.
Wat boeken betreft, lees ik alles wat los en vast zit. Momenteel ploeg ik me door De Laatste Deur van Jeroen Brouwers heen. Boeiend!
Voor suggesties sta ik altijd open!
Met vriendelijke groet,
Karin
Hallo Karin,
Ja, Greg Sage en Electric Medicine Show heb ik nog een keer in Rotterdam gezien, dat was een volledig akoestische set. Ik weet niet meer precies wanneer dat was, maar ik dacht enige jaren voor dat concert in De Melkweg. Onze theorie over die kop van Sage was altijd dat hij ziek zou zijn, ook al vanwege die witte haren, wij dachten dat hij aan een chemotherapie zat, maar ik ben daarover eigenlijk nooit iets tegengekomen. Dat optreden was inderdaad zeer intens, ik ben een fan natuurlijk, maar echt slecht spelen heb ik hem nooit zien doen. Je hebt trouwens een voortreffelijke muzieksmaak!
Ik ken Jeroen Brouwers helemaal niet, ik ben toch meer van de oudere literatuur, hoewel Tommy Wieringa, Arthur Japin, Ilja Pfeijffer en Margriet de Moor, die mag ik ook graag lezen. Weet je iets van Duitse literatuur? Anders zou ik je van harte Jenny Erpenbeck willen aanraden.
Mocht je ooit een stuk willen schrijven over een van je favoriete artiesten of schrijvers, dan ben je van harte uitgenodigd dat hier te doen. Graag wil ik je ook nog zeggen dat ik morgenavond 10 mei in het radioprogramma ‘Woordkunst’ van RTV Lansingerland zit om over mijn blog en de liefde voor de literatuur te praten. De uitzending is van 19:00 tot 20:00 uur. Er zullen ook zes verzoeknummers van me gespeeld worden:
New Order – True Faith
The Cure – The Drowning Man
Morrissey – Now My Heart Is Full
Hüsker Dü – Hardly Getting Over It
The Church – Under The Milkyway
Real Estate – Past Lives
Misschien ben je in de gelegenheid te luisteren. De keuze van de nummers zal ik ook toelichten.
Met vriendelijke groet,
Frans
Ha Frans,
De meeste van de nummers die je noemt, ken ik wel; vooral Under the Milky Way van The Church was heel lang een favoriet van me. Husker Du (geen Umlaut op mijn toetsenbord…), ook geweldig. Ik draai trouwens nog regelmatig Fugazi en die heb ik vaak gezien. Nooit een slecht optreden, voor zover ik mij herinner. Als student ging ik vaak bandjes kijken, maar ik ontwikkelde epilepsie, waardoor ik niet teveel zintuiglijke ervaringen tegelijk meer kon verwerken. Shit happens…
Maar ik heb toch maar PJ Harvey gezien, sindsdien een beetje mijn heldin.
Over de kop van Greg Sage heb ik de theorie die jij noemde ook wel gelezen, maar het kan evengoed zijn dat hij aan alopecia lijdt. Heeft hij wel elegant opgelost met die bandana, vind ik. Ik doelde zelf eigenlijk op zijn grote ogen en de zware wenkbrauwen. Er gaan o.a. online de gekste verhalen over hem de ronde; zo werd ergens gesuggereerd dat hij pedofiel was. Nogal een aantijging! Maar ja, als je je privéleven angstvallig afschermt, gaan mensen speculeren en rare dingen zeggen. Mij zou het niet verbazen dat hij daardoor flink gekrenkt is en dat dat tot uiting komt in zijn muziek. En kijk, nou speculeer ik zelf!
Met de Duitse literatuur ben ik niet zo bekend, eigenlijk. Ik beheers de taal redelijk, maar sinds ik ben gestrand in de Toverberg van Thomas Mann, durf ik niet meer. Misschien toch maar in vertaling proberen… Ga ik eens beginnen met Jenny Erpenbeck. Dank voor de tip!
Met vriendelijke groet,
Karin
Naschriftje: het boek van Jeroen Brouwers gaat over auteurs die een einde aan hun leven maakten. Er worden ook een paar muzikanten in behandeld, waaronder Janis Joplin. Een hartverscheurend verhaal (al vlieg ik persoonlijk tegen het plafond van haar gekrijs) Ook Sid en Nancy komen aan de orde. Dat blijft een vreemde geschiedenis. Kurt Cobain en Ian Curtis worden alleen even genoemd.
En voor ik het vergeet: een favoriete schrijver van me is F. Bordewijk. Ik heb zopas zijn biografie gekocht, waarin ook zijn vrouw uitvoerig wordt behandeld (zij was in haar tijd een bekende componiste) Dat brengt me erop dat ik ook van klassieke muziek houd: Satie vind ik prachtig.
Veel succes met de uitzending!
Met vriendelijke groet,
Karin
Hallo Karin,
Ik ga Jeroen Brouwers lezen, wat jij zegt, heeft mijn interesse gewekt. Ik kan ook slecht tegen Janis Joplin, moet ik zeggen. Hahaha, Ik zei gisteren in de uitzending toen ik Morrissey moest aankondigen, dat hij ooit de zanger was van The Smiths, in mijn ogen en die van vele anderen, de belangrijkste Britse band na The Beatles. Ik hou helemaal niet van The Stones, maar mijn interviewer floot me gekscherend terug, omdat ik hen niet noemde. Fugazi heb ik twee keer zien spelen in wat toen nog Nighttown in Rotterdam was. Bordewijk, prachtig, heeft ooit een lovende recensie geschreven over de jonge Hermans, en was daarmee samen met Vestdijk een van de weinigen die in het talent van Hermans geloofden. De biografie van Bordewijk is zeker ook voor mij een interessant boek, mede door zijn link met Rotterdam. Je kunt in Rotterdam, meen ik, een ‘Bordewijk-route’ lopen die ons door ‘Karakter’ leidt. Ik zou het leuk vinden als je me op de hoogte houdt van je literaire en muzikale avonturen.
Met vriendelijke groet,
Frans
Hai,
Hoe verliep de uitzending? Ik ben benieuwd. Wat de literatuur betreft kan ik je vertellen dat ik een kleine shopping spree heb gehad. Ik heb pleinvrees en ik moet oefenen (heb ik mezelf opgelegd; als het goed gaat, dwz. zonder paniekaanvallen, ben ik een gelukkig mens en dan mag ik mezelf een beetje verwennen), dus besloot ik deze ochtend de stad in te wandelen, omdat ik naar aanleiding van een tv-programma (Nieuwsuur?) had kennisgemaakt met James Baldwin. Niet alleen een zwarte man, maar ook een homosexuele man. Hij durfde zijn nek uit te steken en zoiets bewonder ik, helemaal als het mooi verwoord wordt. Als je hem niet kent, een bekend boek van hem is ‘Giovanni’s Room’. Ik kocht dit, en nog twee andere klassiekers (1984 en The Jungle van Upton Sinclair) bij American Bookcenter, waar ik nog niet eerder was geweest. Een droom van een boekenwinkel. Aanrader dus! Net als trouwens Waterstone’s op de hoek van de Kalverstraat en het Spui.
Ik woon dus in Amsterdam… Ik ben hier geboren, heb een tijd, zoals ik het zelf noem in ballingschap in Lelystad gewoond, maar toen ik ging studeren was ik weg (ik ben ervan overtuigd dat je letterlijk dood kunt gaan van verveling, al kan dat wel je fantasie prikkelen, vind je niet?) Ik houd veel van de stad en ik wil er nooit meer weg, omdat er zoveel te ontdekken valt: vreemde tweedehands boekenwinkeltjes in zijstraatjes, hier en daar een platenwinkeltje met elpee’s die je niet zo snel verwacht nog te kunnen vinden, heerlijk. Als je trek begint te krijgen, wil ik graag je gids zijn.
Hallo Karin,
Het doet me deugd dat je lekker op pad bent geweest en jezelf verwend met een paar goede boeken. En daarbij ook nog eens je angsten weet te overwinnen, bravo! Ik heb die naam wel gehoord natuurlijk, James Baldwin, zwart en homo in het ‘Amerika van de rancune’ (zo zie ik de verkiezing van Trump), dat is niet eenvoudig. Ik ga zeker wat van hem lezen, na Jeroen Brouwers, jaja, je zet me aan het werk. American Bookcenter is zo’n beetje het enige wat ik als Rotterdammer ken in Amsterdam. En Pegasus natuurlijk, als Ruslandkundige. Begrijp me niet verkeerd, Ik vind Amsterdam een heerlijke stad, ik heb er meer vrienden wonen. Ik laat me graag door jou rondleiden en dan gaan we op zeker naar Waterstone’s.
De uitzending liep heel goed. Het was uiteraard wennen, ondanks dat het ging om een kleine zender en studio, maar toch. Radio is heel ‘kaal’. Geen fratsen eromheen zoals bij tv of een mooi plaatje om dingen te verdoezelen. Je praat in een microfoon en staat aan het publiek blootgesteld. Ik begon over Dostojevski en Hermans, toch mijn literaire mentoren. Daarna kwam het gesprek op sociaal-democratie, omdat ik wilde aangeven weliswaar een bewonderaar van Hermans te zijn, maar zeker niet zijn visie deel. Ik sprak ook nog over Michael Haneke en wat ik zie als een probleem in onze tijd. Het lijkt erop dat er een vervolg komt, misschien dat ik nog een keer in een uitzending kom.
Groet,
Frans
Hoi,
‘Het America van de Rancune’,mooi verwoord. Dank ook voor je aardige opmerkingen over mijn boekenwinkel-avontuur!
Fijn dat de uitzending zo goed ging. Ik zou het nooit gedurfd hebben.
Wat je opperde over Greg Sage vermoedelijke ziekzijn: ik heb ooit in een blog gelezen, dat hij aan kanker zou lijden, dat hij eruit zou zien als een zieke.
En Ruslandkunde, dat lijkt mij een heel boeiend vakgebied, zeker nu, met het Oekraine-conflict met Trump. De documentaires van Jelle Brandt Corstius vind heel interessant om volgen. Ik heb zelf kunstgeschiedenis gestudeerd, richting architectuur, maar ik heb vooral gewerkt als archiefmedewerker. Klinkt misschien saai, maar soms kom je bijzondere dingen tegen.
Misschien is het inderdaad een leuk idee om eens samen door Amsterdam te dolen.
Met vriendelijke groet,
Karin
Leuk stuk! Ik stuitte erop naar aanleiding van het luisteren van het solo-album van worstelaar Beauregarde, met een 17-jarige Greg Sage op gitaar. Weliswaar geen punk, maar het gitaargeluid is onmiskenbaar.
Overgens verwar je Napalm Death met Napalm Beach; de eerste behoeft geen introductie, de tweede is gewoon uit Portland afkomstig, en met Wipers-drummer Sam Henry in de gelederen. Hij speelde de afgelopen jaren trouwens een paar keer in de Occii met de band Don’t. Een drumlegende in Portland.
Beste Maarten,
Dank voor je reactie en ik ben blij dat je het stuk leuk vond. En ik ben je dankbaar voor je correctie; te snel gelezen en een geval van ‘wishful thinking’. Je lijkt goed bekend met de materie, en dat is in het geval van Wipers heel bijzonder. Zeker nu is het niet eenvoudig iets over Greg Sage en Wipers te vinden. Ik ben heel benieuwd wat jou nog meer bezighoudt. Misschien wil je me daarover iets vertellen.
Met vriendelijke groet,
Frans